หรือไม่ ??? นอกจาก ศัลยกรรมกระดูก ศัลยกรรมความงาม ศัลยกรรมตกแต่งใบหน้า หรือศัลยกรรมบนร่างกายมนุษย์ซึ่งต้องใช้ศัลยแพทย์ในการทำหัตถการแล้วนั้น ในการตกแต่งจัดการต้นไม้ ยังมีอีกหนึ่งอาชีพที่เรียกว่า “นักศัลยกรรมต้นไม้ใหญ่” หรือเรียกว่า “รุกขกร” เชื่อว่าหลายคนคงไม่เคยได้ยินคำนี้มาก่อน วันนี้สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นำสาระความรู้ดี ๆ มาฝากเพื่อให้ท่านได้รู้จักกับอีกหนึ่งอาชีพที่น่าสนใจนี้
“รุขกร” (Arborist) หรือเรียกว่า นักศัลยกรรมต้นไม้ใหญ่ ซึ่งมีหน้าที่ในการจัดการและดูแลต้นไม้ขนาดใหญ่ ไม้เลื้อย ไม้พุ่มมีแก่นที่เป็นไม้ยืนต้น
ท่านเคยสังเกตสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวอาคาร ต้นไม้ใหญ่ริมถนน ที่อาจเป็นอันตรายจากการพาดเกี่ยวสายไฟ การเติบโตขยายขนาดของกิ่งไม้ใหญ่จนล้ำตัวอาคารหรือไม่ หรือแม้แต่อันตรายจากต้นไม้เก่าแก่ที่อยู่ในเขตชุมชน หรือใกล้ถนน เมื่อเกิดเหตุลมพายุพัดแรงอาจเกิดอันตรายต่อผู้คนได้ ในเมืองใหญ่ๆ จึงจำเป็นต้องมีรุกขกรประจำซึ่งทำหน้าที่ในการดูแลต้นไม้เหล่านั้น เพื่อความปลอดภัยแก่คนในชุมชน

อาชีพรุกขกรเป็นมากกว่าการตัดแต่งกิ่งไม้ทั่วไปอย่างที่คนทั่วไปคิดว่าแค่ตัดกิ่งไม้จะตัดอย่างไรก็ได้  การตัดแต่งต้นไม้อย่างถูกวิธีและมีหลักการจะช่วยให้สามารถคาดคะเนการเติบโตให้เป็นไปในช่วงระยะเวลาและทิศทางได้อย่างถูกต้อง มีความปลอดภัยในเขตชุมชน นำไปสู่ความสมดุลของระบบนิเวศ ทำให้สามารถบริหารจัดการได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ การตัดแต่งกิ่งไม้ที่ผิดวิธีส่งผลต่อการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ได้ช้าหรือทำให้เนื้อไม้ผุ เป็นบ่อนทำลายของปลวกและแมลงได้ หรือเกิดการตายของต้นไม้ ดังนั้น รุกขกรจึงเป็นผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่ทางรุกขกรรม (Arboriculture) ซึ่งเป็นวิชาชีพว่าด้วยการปลูก การจัดการเกี่ยวกับต้นไม้ใหญ่ในงานภูมิทัศน์ รวมไปถึงการศึกษาการเจริญเติบโต การคัดเลือก การดูแล ทำศัลยกรรมและตัดโค่นต้นไม้

รุกขกรมีหน้าที่หลัก ดังนี้

1. ดูแลงานปลูก ตัดแต่ง งานค้ำจุน งานป้องกันและรักษาโรคพืช
2. งานป้องกันการถูกฟ้าผ่า งานโค่นต้นไม้
3. ประเมินสุขภาพต้นไม้ ความแข็งแรงทางโครงสร้างต้นไม้ ความปลอดภัยในงานภูมิสถาปัตยกรรม
4. ประเมินระยะห่างจากสิ่งปลูกสร้าง บริหารจัดการต้นไม้ใหญ่ในเมืองและอาคารสถานที่

รุกขกรจึงเป็นอาชีพที่ต้องอาศัยความรู้ความชำนาญด้านรุกขกรรม ผู้ประกอบอาชีพรุกขกรจึงควรได้รับการฝึกอบรมอย่างมีมาตรฐาน และได้รับการรับรอง ทางกองอาคารสถานที่และสำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้เล็งเห็นถึงความสำคัญในการฝึกอบรมผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับงานด้านรุขกรรมขั้นต้น จึงได้จัดโครงการฝึกอบรมหลักสูตร “รุกขกรรมขั้นต้น รุ่นที่  2 “การประเมินสุขภาพและความเสี่ยงต้นไม้” ระหว่างวันที่ 29-31 พฤษภาคม 2567 ผู้สนใจสามารถลงทะเบียนเข้ารับการฝึกอบรมได้ที่ https://uniquest.msu.ac.th    หรือสอบถามรายละเอียด 043-754-410 (คุณเยาวลักษณ์/คุณจริยา)

อ้างอิง

พรนภา ศิริบุญญฤทธิ์ และทีมบิ๊กทรีส์ BIG Trees Project. เรื่องสำคัญด้านงานรุขกรรมในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 11 เมษายน 2567 [อินเตอร์เน็ต] สืบค้นได้จาก;  https://bigtreesworld.wordpress.com/treefographic/arboriculture/